Sandra Bouckaert is één van de pioniers en experts in Nederland in het werken met Deep Democracy. Woensdag 23 maart organiseert AgilityMasters.com een live Meetup met Sandra. Het gedachtegoed van Deep Democracy komt uit de Proces Oriented Psychology, er is een structuur in aangebracht waardoor ook mensen zonder een psychologische achtergrond ermee kunnen werken. Deep Democracy wordt over de hele wereld in veel verschillende velden en situaties toegepast.

Sandra Bouckaert is één van de pioniers en experts in Nederland in het werken met Deep Democracy. ‘Ik ben hiermee begonnen in 2011 en werd zo gegrepen door de methode dat ik de opleiding bij Myrna Lewis ben gaan volgen. Als zelfstandig procesbegeleider en teamcoach ben ik deze methode gaan inzetten voor mijn klanten. Daarna ben ik instructor geworden omdat ik deze methode wilde doorgeven aan trainers, coaches, leiders en adviseurs. Na 2013 heeft de methode een enorme vlucht genomen en zo ben ik ook steeds meer trainingen gaan geven.’

Sandra’s roots liggen in de jeugdzorg waar ze als psychodramaturg jongeren en kinderen faciliteerde met sociale vaardigheidsprogramma’s en trainingen. Ze werkte met voornamelijk autistische jongeren met een hoge intelligentie en met gedragsproblematiek. Sandra heeft vervolgens jarenlang adoptieouders begeleid met de voorbereiding in het krijgen van een adoptiekind en de begeleiding van het gezin daarna. Sandra heeft veel affiniteit met de zorg en de jeugdzorg. Sandra: ‘Ik ken de cultuur, ik weet hoe mensen er met elkaar omgaan en ik vond het heel mooi en boeiend werk. Nog steeds werk ik heel graag voor organisaties in de jeugdzorg.’

Bovenstroom en onderstroom
‘De opdracht voor veel Agile coaches van klanten betreft in eerste instantie de bovenstroom.  Er moeten oplossingen komen, targets behaald en vorderingen gemaakt worden. Maar als de coaches aan het werk gaan komen ze vaak al snel terecht in die onderstroom. Zij zullen dan toch duidelijk moeten maken aan de opdrachtgever dat hun werk veel omvattender is dan de klant aanvankelijk dacht. Vaak gaat het om een cultuurverandering die de coach in werking zet. De Agile coach moet de opdrachtgever er voor interesseren dat het erbij hoort, je kunt niet buiten het werk dat gedaan moet worden in die onderstroom, anders kunnen geen resultaten in de bovenstroom behaald worden. Het zijn complexe problemen, diepgewortelder dan de opdrachtgever in eerste instantie voor ogen heeft: het zijn geen quick fixes waar we het hier over hebben.’

Kijken vanuit het collectief
‘Agile coaches hebben vaak kennis vanuit hun eigen achtergrond. Deep Democracy kan een toevoeging voor hen zijn omdat je leert kijken en werken vanuit het collectief. De metafoor voor de groep is de bekende ijsberg in Deep Democracy. Het groepsbewustzijn zit boven de waterlijn en dat is waar de hele groep van op de hoogte is. Dat groepsbewuste probeer je steeds zo groot mogelijk te maken, zodat iedereen op de hoogte is van wat relevant is voor het nemen van goede, gedragen en  weloverwogen beslissingen. Je wilt die spreekwoordelijke waterlijn laten zakken zodat mensen meer zicht krijgen op wat er allemaal nog meer speelt in deze groep. Daar hebben we diagnostische tools en technieken voor. Deep Democracy is niet alleen een methode om inclusieve besluiten te nemen maar geeft ook handvatten voor het werken in de onderstroom, met tegenstellingen en conflicten.’

De sabotagelijn
‘Bijvoorbeeld de sabotagelijn-tool. Als mensen zich niet gehoord voelen haken ze af. Ze roddelen over het MT, ze bedenken smoesjes en doen dingen die niet meer effectief zijn. Er ontstaat een kloof tussen het MT en de werkvloer. Dat is menselijk gedrag, dat doen ze niet expres dat gebeurt onbewust. Er moet dan worden ingegrepen om ervoor te zorgen dat zaken weer besproken kunnen worden. Wat we dan doen is diagnosticeren: in hoeverre ben je nog effectief of niet? Je kunt het sabotagelijn-model en het model van de ijsberg uitleggen aan groepen omdat het heel toegankelijke taal is. Een issue in de groep noemen we een ‘vis’ bijvoorbeeld. Als je dat uitlegt gaan mensen ook in die taal spreken en krijgen ze zelf inzicht in hoe zij zelf vissen creëren en saboteren en waarom ze dat doen. Want als je dat naar boven kunt halen kun je ook de oorzaak bespreken. Het algemene advies is: ga in gesprek en voor het voeren van die gesprekken krijg je gesprekstools mee.’

Aanpak managen
‘Als coach moet je bij een eerste gesprek vertellen dat je met deze methode werkt. Zodat je weet dat directie en MT erachter staan wat jij doet. Er kunnen namelijk ook zaken naar boven komen die de directie als ongewenst ziet. Anders gaat er iets mis in de wederzijdse verwachtingen.  Veel Agile coaches kennen de Deep Democracy methode en hebben een aanverwante visie. Sommigen zullen het misschien herkennen of erachter komen dat ze het gedachtegoed eigenlijk al gebruiken. Hoe je dan precies de groepsinterventies doet, daar krijg je tools voor mee. Hoe neem je bijvoorbeeld inclusieve besluiten? Hoe neem je de minderheidsstemmen mee in het voeren van dialogen, het oplossen van conflicten en het nemen van besluiten. Hoe erken en herken je emoties? De mens is tenslotte niet cognitie maar ook emotie.'

Welke vragen krijg je van coaches?
‘Nou, bijvoorbeeld hoe werk je dan in die onderstroom, want dat is natuurlijk iets waar je heel moeilijk grip op krijgt. Wat zijn de stappen die je kunt zetten om zo’n gesprek aan te gaan? Hoe signaleer je zaken waar mensen het niet over eens zijn met elkaar? Hoe grijp je in op cirkelende gesprekken? Maar ook: hoe maak en houd je het veilig? Als je met elkaar in gesprek wilt is de basis die psychologische veiligheid en hoe creëer je deze dan? Of hoe maak je duidelijk hoe je als coach aan het werk bent aan je opdrachtgever welke dynamieken er zijn in een groep? Hoe kun je concreter worden en makkelijker beslissingen maken met een team? In Deep Democracy horen we álle stemmen, dus ook die minderheidsstem wordt erkend en meegenomen in de dialoog en de uiteindelijke besluitvorming. Deze vragen komen regelmatig terug.’

Interesse in Deep Democracy? Mail naar info@agilitymasters.com